بزودی، درباره نامه مرتضوی نظر می دهیم

 علی کامرانی، پدر مرحوم محمد کامرانی از دیگر شهدای کهریزک هم عصر دیروز در پاسخ به «ایران» گفت: من شهرستان بودم و عازم تهران هستم. شنیدم که مرتضوی عذرخواهی و اظهار ندامت کرده ولی هنوز متن نامه وی را ندیده‌ام. وی افزود: اجازه دهید نامه را ببینم و جوانب مختلف اجتماعی و سیاسی آن را بررسی کنم بعد حتماً نظر خود را اعلام می‌کنم. کمالی، وکیل خانواده‌های روح‌الامینی و کامرانی هم به خبرنگار «ایران» گفت که فعلاً در این باره سخنی ندارد بگوید و باید نظر موکلان خود را جویا شود و با هماهنگی آنها مطلبی در واکنش به این عذرخواهی مرتضوی آماده می‌شود.

سومین جلسه رسیدگی به پرونده سعید مرتضوی (دادستان سابق تهران) به اتهام معاونت در قتل حادثه بازداشتگاه کهریزک در حالی برگزارشد که متهم برای نخستین بار از مقتولان حادثه کهریزک به عنوان شهید یاد کرد. او همچنین 7 سال بعد از «جنایت» کهریزک رسماً در جلسه دادگاه از خانواده ‌های اولیای دم (جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی) عذرخواهی کرد.

به گزارش «ایران»، این جلسه به‌ صورت غیرعلنی درساعت 9 صبح روز یکشنبه - 21 شهریورماه – در شعبه 22 دادگاه تجدید نظر استان تهران با حضور اولیای دم مرحوم محسن روح‌الامینی، متهم (سعید مرتضوی) و وکلای طرفین پرونده آغاز شد و به مدت سه ساعت و نیم به طول انجامید. مرتضوی به‌عنوان متهم در جایگاه مخصوص قرار گرفت و به سؤال‌های رئیس دادگاه در خصوص اتهام های معاونت در قتل در حادثه کهریزک و معاونت در تنظیم گزارش خلاف واقع از طریق امر یا ترغیب مأموران مربوطه به تنظیم گزارش خطاب به خود پاسخ داد. متهم پرونده هنگام دفاع ازخود نامه ای به دادگاه ارائه داد واز فجایع رخ داده در بازداشتگاه کهریزک عذرخواهی و ابراز ندامت وشرمندگی کرد.

متن نامه مرتضوی

به گزارش تسنیم، متن نامه مرتضوی خطاب به ریاست محترم و هیأت محترم قضات شعبه 22 دادگاه تجدیدنظر استان تهران بدین شرح است:

با سلام بر محمد و آل طاهرینش و با درود و سلام به پیشگاه حضرت ولی‌عصر(عج) و امام راحل و رهبر فرزانه انقلاب اسلامی و شهدای گرانقدر

با سلام؛ به استحضار می‌رساند تقارن سومین جلسه دادگاه در این پرونده و نوبت دفاعیات اینجانب با نهم ذی‌الحجه روز عرفه را به فال نیک می‌گیرم زیرا در این تقارن ایام و مناسبت‌های دینی و الهی رمز و رازهایی است که آن را اتفاقی و بی‌حکمت و بی‌حاصل ندانسته و به برکت و فضل این ایام در گشایش قفل‌های بسته و مشکلات بیش از پیش امیدوارم. عرفه روزی است به زیبایی شب قدر و دریایی‌ست به وسعت بخشش الهی؛ روز عرفه روزی‌ست که درهای آسمان برای تضرع‌های عاشقانه بندگان گشوده می‌شود. روزی که عارفان حق از خیمه وجود خویش بیرون می‌آیند و با آتش شوق و اشتیاق به دعا و نیایش متوسل می‌شوند. در این روز عزیز که سجاده‌ای به وسعت هستی گسترده است، دست‌های خود را به سوی آن بی‌نیاز بالا برده دعا می‌نماییم که خدایا غروب این روز را با غروب گناهان و تقصیرات ما یکی گردان.

اینجانب به عنوان دادستان عمومی و انقلاب تهران در زمان فتنه بزرگ سال 1388 مطالبی را به عنوان دفاع در پرونده منعکس نموده‌ام، ولکن در این جلسه که نوبت به دفاع نهایی است با عنایت به اینکه انتظار بحق رهبر معظم و عزیزتر از جانمان این بود که مهار اغتشاش و خنثی‌ نمودن فتنه حتی در آن شرایط اضطراری بدون ایراد خسارت و هرگونه لطمه‌ای به شهروندان عزیز انجام شود، مطالب ذیل را در تکمیل دفاعیات به عمل آمده به استحضار می‌رساند:

1- برخورد بسیار شایسته از طرف خانواده‌های آسیب‌دیده قابل تقدیر و سپاس است. لذا در همین رابطه رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به خاطر این متانت و بردباری و پیگیری از درون نظام و دست رد زدن به مداخله بیگانگان آنان را مورد تفقد قرار دادند؛ بنابراین مجدداً مراتب ادب و احترام و تجلیل خود را از مقام شامخ این خانواده‌های بزرگوار اعلام می‌نمایم.

2- در رابطه با واقعه خونبار تیرماه 88 که متعاقب فتنه بزرگ و توطئه پس از انتخابات ریاست جمهوری به وقوع پیوست، رهبری معظم انقلاب به خاطر عمق فاجعه از آن به جنایت تعبیر فرمودند. به عنوان دادستان وقت عمیقاً ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم و از مقام شهیدان مظلوم این حادثه جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی طلب پوزش نموده و علو درجات آنها را از خداوند بزرگ مسألت می‌نمایم.

3- در این وقایع خونبار امام شهیدان روح‌شان آزرده و قلب رهبر معظم انقلاب و ملت شهیدپرور ایران عموماً و خانواده‌های داغدار خصوصاً مکدر و جریحه‌دار گردید که براحتی قابل التیام نمی‌باشد. ضمن اینکه با چارچوب‌های عدالت‌محور نظام مقدس جمهوری اسلامی و آرمان‌های امام(ره) و شهیدان و رهبری معظم انقلاب اسلامی سازگاری ندارد. لذا اینجانب به سهم خود از محضر مقدس امام زمان(عج) که صاحب اصلی انقلاب می‌باشند، روح بلند و ملکوتی امام راحل و شهیدان، رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی و ملت بزرگوار و خانواده‌های این عزیزان صمیمانه پوزش طلبیده و ابراز تأسف و تأثر و اعتذار دارم و امیدوارم این اعتذار و دلجویی بتواند مرهمی بر این زخم و التیامی بر این داغ باشد.

4- اینجانب به عنوان دادستان وقت تهران در پیشگاه خداوند و وجدان خود از وقوع این حادثه هولناک اگرچه خداوند باریتعالی عالم است، در شکل‌گیری آن هیچ عمدی نبوده، ابراز شرمندگی می‌کنم.

5- امیدوارم تلخی این حادثه و هزینه‌های عظیم این خسارت معنوی همچنان در حافظه مسئولان مربوطه باقی مانده و منبعد شاهد تکرار این گونه وقایع تلخ در کشور عزیزمان ایران اسلامی نباشیم. سعید مرتضوی- 21 شهریور 95 در کهریزک چه گذشت؟

تیرماه 1388 تا شهریورماه 1395، بیش از 7 سال زمان لازم بود تا دادستان سابق تهران، از ادعای مرگ قربانیان «جنایت کهریزک» به دلیل ابتلا به مننژیت، دست بردارد و بابت قصور به زعم خود غیرعمدی در جان باختن سه تن در این حادثه، از خانواده‌ها و «جان باختگان این حادثه به نامهای جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی» طلب پوزش بکند. ابراز شرمندگی با نوشتن یک نامه در آخرین دفاعیه، آن هم پس از تکذیب‌ها و انکارهای مکرر در پذیرش مسئولیت، پرده دیگری از پرونده کهریزک است که سعید مرتضوی رقم زد. از واکنش خانواده‌ها به این پوزش‌خواهی خبری هنوز در دست نیست، اما افکار عمومی، مطابق آنچه در فضای مجازی دیده می‌شود، این کنش واپسین متهم پرونده را دیرهنگام و

بی ثمر توصیف کرده اند.

18 تیرماه 1388، نیروی انتظامی تعدادی از تجمع کنندگان مقابل دانشگاه تهران را دستگیر کرد که از میان آنان، 147 نفر به بازداشتگاه کهریزک اعزام شدند، مکانی که به گفته مسئولان ارشد وقت نیروی انتظامی و گزارش کمیته ویژه مجلس درباره جنایت کهریزک، «محل نگهداری اراذل و اوباش، موادفروشان و مجرمین خطرناک بوده» است. هم به این دلیل و هم به دلیل نبود جا و امکانات کافی، بازداشتگاه از پذیرش افراد جدید خودداری کرد. اما آن طور که کمیته تحقیق مجلس روایت می‌کند، به دلیل «اصرار مقام قضایی دستور دهنده» مسئولان بازداشتگاه «مجبور به پذیرش می‌شوند و بازداشت شدگان را در سالن کوچک قرنطینه به مساحت 70 متر جا می‌دهند و طی چهار روز حضور این تعداد از بازداشت شدگان در شرایط بسیار سخت و بد آب و هوا در گرمای تابستان، بدون وجود تهویه و امکانات بهداشتی، غذایی و آشامیدنی و همچنین ضرب و شتم و توهین و تحقیر توسط مأموران نگهداری آنان، در جوار 30 نفر از اراذل و اوباش پرخطر همه و همه موجب شد که دل رهبر معظم انقلاب از آن به درد آید.»

آن طور که هفته‌نامه «پنجره» گزارش داد، 22 تیرماه «خبر نگهداری بازداشت‎شدگان در کنار اراذل و اوباش و ضرب و شتم آنان به رهبر معظم انقلاب رسید و ایشان با فراخوان دبیر شورای عالی امنیت ملی دستور می‎دهند هیچ‎کس حق ضرب و شتم بازداشت‎شدگان را نداشته و می‎فرمایند همان روز باید بازداشتگاه کهریزک تعطیل و در صورت نیاز بازداشت‎شدگان همگی به زندان‎های رسمی منتقل گردند. در این روز با تماس دبیر شورای عالی امنیت ملی با دادستان تهران، دستور رهبر معظم انقلاب به ایشان ابلاغ و بعد از طفره رفتن آقای مرتضوی و استدلال نامبرده در عدم جا در سایر زندان‎ها به وی ابلاغ می‎گردد که در صورت نداشتن جا در سایر زندان‎ها، بازداشت‎شدگان همین روز آزاد گردند.

متأسفانه این موضوع را دادستان تهران عمل نکرده و فردای آن روز بازداشتگاه تعطیل و بازداشت‎شدگان منتقل می‎گردند.» اما دیگر کار از کار گذشته بود و حوادث دست به دست هم داد تا 3 نفر از بازداشت شدگان جان خود را از دست بدهند. مطابق گزارش کمیته تحقیق مجلس، امیر جوادی‌فر پیش از عزیمت به اوین و حتی پیش از سوار شدن به اتوبوس حامل زندانیان، جان خود را از دست داد؛ محسن روح‌الامینی در مسیر انتقال از کهریزک به اوین، وضعیت وخیمی داشت که مأموران محافظ بدون توجه از این مسأله گذشتند و در نهایت، از سوی بهداری اوین به بیمارستان منتقل شد و در آنجا درگذشت.

محمد کامرانی نیز که در کهریزک همچون سایر زندانیان مورد ضرب و شتم و تحقیر قرار می‌گیرد، پس از بازگشت به زندان اوین به بیمارستان لقمان منتقل می‌شود و در بیمارستان نیز رسیدگی لازم صورت نمی‌گیرد و وضعیت بحرانی نامبرده پس از 30 ساعت از انتقال به بیمارستان به خانواده وی اطلاع داده می‌شود. آنها همان شب فرزند خود را به بیمارستان مهر منتقل کردند، اما انتقال ایشان ثمره‌ای نداشته و وی در بیمارستان مهر جان خود را از دست می‌دهد.

انکارهای مرتضوی

قاضی مرتضوی اما، از ابتدا راه انکار را در پیش گرفت. او مدعی شد کشته شدگان، نه به دلیل شرایط بازداشت و ضرب و شتم، که به دلیل ابتلا به بیماری مننژیت جان خود را از دست دادند. این ادعا از سوی پزشکی قانونی، کمیته تحقیق مجلس و سازمان قضایی نیروهای مسلح رد شد. این سازمان در اطلاعیه‌ای که آذرماه 88 صادر شد، تأکید کرد «پزشکی قانونی در نظریه خود ضمن رد فوت نامبردگان به لحاظ ابتلا به بیماری مننژیت، با تأیید وجود آثار متعدد ضرب و جرح روی اجساد، علت درگذشت متوفیان را مجموع صدمات وارده اعلام می‌کند.» مرتضوی همچنین پس از قرائت گزارش مجلس در دی ماه 88، با صدور جوابیه‌ای، هرگونه نقش خود در انتقال بازداشت شدگان به کهریزک را انکار و مدعی شده بود که در آن زمان، مشغول دفاع از پایان نامه دکترای خود بوده است. ادعای دیگر وی، قانونی بودن بازداشتگاه و این نکته بود که 147 نفر از بازداشت شدگان «به دلیل نبود مکان خالی در اوین و اضطرار زمانی مذکور به کهریزک اعزام شدند.»

این ادعا در حالی بود که گزارش کمیته تحقیق مجلس تأکید دارد «اگر چه اعزام این افراد به کهریزک حتی در صورت فقدان ظرفیت زندان اوین هم قابل توجیه نیست، لکن مسئولان زندان اوین در جلسه کمیته با آنان اذعان داشتند که زندان اوین ظرفیت پذیرش آن بازداشت شدگان را داشته است.» رهبر معظم انقلاب شهریورماه 88 در دیدار با دانشجویان، از آنچه در کهریزک روی داده بود به «جنایت» تعبیر و تأکید کردند «در حوادث پس از انتخابات تخلفات و جنایاتی صورت گرفته است که به طور قطع با آنها برخورد خواهد شد.»

یک سال بعد نیز بنیاد شهید برای سه قربانی این جنایت کد «شهادت» صادر کرد. اما در پس همه این رویدادها، همچنان تکذیب‌ها و فرار از پذیرش مسئولیت قاضی سابق بود که زخم قلب خانواده قربانیان را تازه‌تر می‌کرد. امروز معلوم نیست که مرتضوی چرا بعد از 7سال عذرخواهی کرده است، اما می‌توان امیدوار بود که فرجام، همانی باشد که وی در آخرین بند نامه پوزش‌طلبی خود آورده است: «امیدوارم تلخی این حادثه و هزینه‌های عظیم این خسارت معنوی همچنان در حافظه مسئولان مربوطه باقی مانده و منبعد شاهد تکرار این گونه وقایع تلخ در کشور عزیزمان ایران اسلامی نباشیم.»

با اندکی اضافات و تلخیص برگفته از روزنامه ایران صفحه 3، تاریخ انتشار: سه شنبه 23 شهریور 1395، شماره: 6310.